Rozwód 2023: Aktualne przepisy prawne

Rozwód to jeden z najtrudniejszych momentów w życiu. Jest to czas pełen niepewności, bólu i stresu, który może mieć bezpośredni wpływ na nasze emocje i samopoczucie.  Psycholodzy porównują ten okres do żałoby, jeśli chodzi o poziom stresu i odczucia z nim związane.

W takiej sytuacji warto znaleźć sposób, aby uprościć sobie ten trudny proces i zminimalizować dodatkowe trudności. Dlatego też, przygotowaliśmy kompleksowy artykuł, w którym zostaną poruszone najważniejsze kwestie związane z rozwodem, jakie przesłanki muszą wystąpić, aby sąd zasądził rozwód i kiedy rozwodu sąd nie da.

Poruszyliśmy także kwestię alimentów na małżonka po rozwodzie i okoliczności ich przyznania, a także kiedy można zawalczyć o orzeczenie o winie i co to w praktyce daje. Warto zapoznać się zapoznać się z treścią tego artykułu i w razie potrzeby skorzystać z naszych wskazówek. 

Jeśli ktoś chce prostej recepty i konkretnych wskazówek, jak najmniej kosztownie, szybko i bezproblemowo przejść przez proces rozwodu, zachęcamy od razu do przeczytania artykułu: Jak szybko uzyskać rozwód?

Rozwód bez orzekania o winie

Rozwód to jedna z najbardziej traumatycznych sytuacji w życiu człowieka. Niezależnie od tego, czy sprawa rozwodowa jest rozstrzygana z orzeczeniem z winy czy bez orzekania o winie, nie jest to prosta sytuacja. 

Z perspektywy prawnej, rozwód bez orzekania o winie jest znacząco łatwiejszy do uzyskania, ponieważ nie wymaga udowodnienia, że jedna ze stron złamała zobowiązania małżeńskie. Wystarczy, aby wystąpiły przesłanki, o których jest mowa w kolejnym punkcie tego artykułu.

Rozwód bez orzekania o winie jest również znacząco mniej kosztowny. Nie są bowiem potrzebni świadkowie na rozprawie, których kosztami obciążone są strony. Nie wzywa się biegłych sądowych. Jeśli małżonkowie są zgodni, co do podziału majątku, ponoszą jedynie koszt 300 zł, zamiast 1000 zł. Nie muszą wówczas powoływać rzeczoznawców. Przedstawiają zgodnie swoją propozycję, na którą sąd co do zasady przystaje. Procedura jest na tyle prosta, że nie wymaga angażowania prawnika.

Bez względu na oczekiwania stron, orzekania o winie lub nie, wymagane jest złożenie pozwu rozwodowego. Na szczęście istnieje wiele środków ułatwiających ten proces.

Przede wszystkim, można skorzystać z wzoru pozwu rozwodowego (nie wniosku rozwodowego) dostępnego w Internecie. Może to być dobry pomysł, jeśli czujesz się na tyle pewnie, aby napisać pozew samodzielnie. Jeśli jednak nie wiesz, jak się do tego zabrać, lub boisz się, że pominiesz istotne kwestie, co może spowodować odrzucenie wniosku, przedłużenie procesu czy też narazi Cię na dodatkowe koszty, najlepszym rozwiązaniem będzie skorzystanie z kreatora pozwu rozwodowego. 

Kreator pozwu rozwodowego to narzędzie internetowe, które pomaga wygenerować pozew rozwodowy w oparciu o informacje podane przez małżonków. Jest to łatwy i intuicyjny sposób na wypełnienie pozwu. 

Bez względu na to, czy chcesz sam pisać pozew o rozwód, czy wolisz korzystać z dostępnych narzędzi, warto zapoznać się z najważniejszymi informacjami na temat rozwodu.

Przesłanki do uzyskania rozwodu

Polskie prawo stanowi, że aby uzyskać rozwód, małżonkowie muszą wykazać, że doszło do zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego. Należy wykazać, że zostały poczynione próby mediacji, lub pojednania i że mimo to małżeństwa nie da się ocalić, ponieważ uczucie miłości i więzi między nimi ustało i nie ma szans na przywrócenie dawnych relacji. 

Zupełny rozpad pożycia małżeńskiego oznacza całkowite przerwanie trzech istotnych więzi, które tworzą małżeństwo: emocjonalnej, fizycznej i gospodarczej. 

Rozpad więzi emocjonalnej oznacza, że małżonkowie nie darzą się już wzajemną miłością, szacunkiem i akceptacją, nie żywią już względem siebie żadnych innych pozytywnych uczuć, które są istotne dla utrzymania małżeństwa.

Fakt, że strony nie utrzymują żadnych kontaktów fizycznych, nie okazują sobie czułości, stronią od pieszczot, współżycia, dotyku, ani nawet drobnych gestów wyrażania uczuć, oznacza zerwanie więzi fizycznej. 

Ustanie więzi gospodarczej w małżeństwie oznacza, że małżonkowie nie prowadzą już wspólnego gospodarstwa domowego. Oznacza to, że nie dzielą wspólnych przychodów ani wydatków, a każde z nich prowadzi swoje życie na swój rachunek. Ustanie więzi gospodarczych może jednak nastąpić nawet wtedy, gdy małżonkowie wspólnie zamieszkują, ponieważ sytuacja finansowa może nie pozwalać im na osobne opłacanie mieszkań.

Trwałość rozkładu pożycia małżeńskiego występuje, gdy małżonkowie są całkowicie niezdolni do odnowienia więzi ich łączącej. Oznacza to, że związek małżeński uległ zerwaniu na tyle trwale, że nie ma szans na jego naprawę. Nie ma jednego określonego czasu, po którym można mówić o trwałym rozkładzie, ponieważ każdy przypadek jest inny i wszystko zależy od okoliczności.

Przesłanki wyłączające orzeczenie rozwodu

Pomimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wystąpi któraś z następujących okoliczności.

Po pierwsze sąd zawsze uwzględnia interesy wspólnych małoletnich dzieci i bierze pod uwagę szkodliwy wpływ rozwodu na ich rozwój. W tym celu sąd analizuje indywidualne okoliczności, takie jak zdrowie psychiczne dziecka, jego poziom materialny i zmiana otoczenia, w którym będzie ono dalej się rozwijać i funkcjonować w społeczeństwie.

W przypadku gdy sąd stwierdzi, że rozwód miałby negatywny wpływ na dobro dzieci, może odmówić orzeczenia rozwodu.

Kolejna sytuacja, która uniemożliwia sądowi udzielenia rozwodu to taka, w której rozwodu żąda wyłącznie winny rozpadu pożycia małżonek. Jeśli jeden z małżonków jest winny zerwania więzi małżeńskiej, to nie może on ubiegać się o orzeczenie rozwodu, chyba że drugi małżonek wyrazi na to zgodę lub odmowa tej zgody jest sprzeczna z obowiązującymi normami społecznymi. 

Orzeczenie rozwodu musi być zgodne z wartościami i normami współżycia społecznego. Ta przesłanka jest zabezpieczeniem, aby sądy miały większe pole manewru w ochronie interesów małżonków. Zasady te dotyczą wartości takich jak uczciwość, moralność i przyzwoitość, i mają na celu zapewnienie, że wyrok w sprawie rozwodu będzie sprawiedliwy i nie będzie naruszał praw małżonków. W ten sposób, orzeczenie rozwodu jest uzależnione od norm i wartości, które są ukształtowane w społeczeństwie.

Pisząc zatem uzasadnienie pozwu rozwodowego, należy mieć na względzie powyższe przesłanki zarówno pozytywne, czyli te, które decydują o orzeczeniu rozwodu, jak i negatywne - te, które prawnie wykluczają możliwość rozstania. Sąd bowiem będzie rozpatrywał pozew pod kątem zaistnienia, bądź nie powyższych przesłanek.

Alimenty na małżonka

Bez względu na to, czy rozwodzimy się z orzekaniem o winie czy bez, głównym kryterium udzielania alimentów jest sytuacja finansowa uprawnionego małżonka. Od tego zależy, czy i w jakiej kwocie alimenty zostaną przyznane. Istotną różnicę w rozwodzie z orzekaniem o winie i bez stanowi okres, na jaki zostają one zasądzone.

W przypadku rozwodu z orzeczeniem wyłącznej winy małżonka, może być on zobligowany do świadczenia obowiązku alimentacyjnego wobec współmałżonka w sytuacji, kiedy u niego na skutek rozwodu następuje istotne pogorszenie sytuacji finansowej. W tym przypadku  świadczenie zasądzone jest bezterminowo, lub do zawarcia nowego związku małżeńskiego. 

Kiedy zaś rozwód jest rozstrzygany bez orzekania o winie, alimenty mogą należeć się stronie, która na skutek rozwodu będzie cierpiała niedostatek. W takiej sytuacji alimenty przyznawane są na okres 5 lat lub podobnie jak w pierwszym przypadku - do czasu zawarcia nowego związku małżeńskiego.

Czym jest niedostatek?

Niedostatek oznacza trudną sytuację materialną, w której osoba nie jest w stanie samodzielnie zaspokoić swoich podstawowych potrzeb życiowych. Taka sytuacja musi być niezawiniona, np. wynikająca z wieku lub choroby uniemożliwiającej podjęcie pracy zarobkowej.

W sytuacji rozwodu bez orzekania o winie, bądź kiedy winę za rozpad małżeństwa ponoszą obie strony, małżonek, który znalazł się w niedostatku, może żądać zaspokojenia swoich uzasadnionych potrzeb od drugiego małżonka. 

Małżonek, który może ubiegać się o alimenty, powinien maksymalnie wykorzystać swoje możliwości majątkowe i zarobkowe, aby zaspokoić życiowe potrzeby. Alimenty przysługują tylko wtedy, gdy pomimo wykorzystania tych możliwości i sił, nadal istnieje stan niedostatku.

Jeśli małżonek uzyskuje niskie dochody, ale jego zdolności zarobkowe pozwalają mu na osiągnięcie większych zarobków, np. poprzez wykonywanie lepiej płatnej pracy, wówczas nie dochodzi do ustalenia obowiązku alimentacyjnego. W takim przypadku decyzja sądu będzie zależna od dochodów, jakie powinien uzyskiwać, a nie od rzeczywistych zarobków.

Czym jest istotne pogorszenie sytuacji materialnej?

Istotne pogorszenie sytuacji materialnej oznacza, że w wyniku rozwodu, sytuacja finansowa któregoś z małżonków ulegnie znacznemu pogorszeniu. Aby uzyskać alimenty, należy udowodnić, że sytuacja ta jest trudna i niezawiniona, a uprawniony nie będzie mieć wystarczających środków do zaspokojenia swoich podstawowych potrzeb życiowych, nawet jeśli będzie dążyć do tego wszystkimi swoimi siłami i zdolnościami. 

Z powodu rozwodu uprawniony będzie mógł zaspakajać swoje potrzeby na poziomie niższym niż przed rozwodem, ale możliwe, że wyższym niż przeciętny w społeczeństwie.

Usprawiedliwione potrzeby małżonka

Usprawiedliwione potrzeby małżonka, który znalazł się w trudnej sytuacji materialnej, to wszystkie potrzeby, które są niezbędne do prowadzenia godziwego życia.

 Sąd, który orzeka o alimentach, bierze pod uwagę usprawiedliwione potrzeby małżonka, który o nie występuje, oraz zarobkowe i majątkowe możliwości małżonka, który jest zobowiązany do ich płacenia.

W sytuacji orzekania o winie zakres usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego małżonka do ustalenia prawa alimentacyjnego może być wyższy, niż podczas rozwodu, w którym nie orzeka się winy, bądź kiedy winne są obie strony małżeństwa.

Rozwód z orzekaniem o winie

Rozwód z orzekaniem o winie jest bardziej skomplikowany i czasochłonny niż zwykły rozwód bez orzekania o winie. Oprócz podziału majątku i opieki nad dziećmi małżonkowie muszą przedstawić dowody wskazujące na to, że druga strona jest winna.

Już na wstępie warto podkreślić, iż rozwód z orzekaniem o winie ma sens tylko w kilku przypadkach.

Alimenty na żonę/męża

Jeżeli jeden z małżonków zostanie uznany za wyłącznie winnego rozpadu małżeństwa, a rozstanie doprowadzi do znacznego pogorszenia sytuacji materialnej małżonka, który nie ponosi winy, sąd może na wniosek małżonka niewinnego orzec, że winny musi wspierać usprawiedliwione potrzeby niewinnego, co oznacza dla przegranego obowiązek alimentacyjny.

Podział majątku przy hazardzie

Jeżeli powodem rozpadu małżeństwa jest udowodnione trwonienie majątku, czy to poprzez hazard, zakupoholizm, czy może istniejące uzależnienie, może mieć to istotny wpływ przy podziale majątku. 

Przemoc a pozbawienie władzy rodzicielskiej

Jeżeli członkowie rodziny byli ofiarami przemocy, orzeczenie o winie jednego z małżonków może mieć wpływ na rozsądzaną kwestię sprawowania władzy rodzicielskiej. Mimo że orzeczenie o winie z powodu przemocy wobec rodziny, daje jasny obraz sytuacji, to jednak nie jest warunkiem sine qua non. Spokojnie można pozbawić władzy rodzicielskiej "przemocowca", bądź osobę z jakimikolwiek zaburzeniami osobowości podejmując decyzję o rozwodzie bez orzekania winy którejkolwiek ze stron.

Zatem jeśli orzeczenie o winie jest koniecznie, czy to z powodu kwestii materialnej, czy po prostu honorowej, warto zapoznać się z informacjami poniżej.

Kiedy sąd uznaje winę małżonka?

Najczęstsze sytuacje, w których sąd uznaje winę małżonka wynikają z popełnionej zdrady, uzależnienia od alkoholu lub narkotyków, stosowanej przemocy, regularnie powtarzającej się odmowy współżycia, czy też choćby z powodu braku wzajemnej pomocy. 

Wiele czynników może wpływać na uznanie winy małżonka, w tym okoliczności, w jakich doszło do zdarzenia, czy też jakie są następstwa jego zachowania oraz złożoność sytuacji. Jednakże wzajemne relacje, lojalność, wierność i zaufanie są filarami niezbędnymi składnikami zdrowego i trwałego małżeństwa.

Zdrada w małżeństwie

Zdrada w małżeństwie jest jednym z najbardziej bolesnych doświadczeń, którym może stawić czoła para. Chociaż często kojarzy się ją z niewiernością fizyczną, zdrada może przyjmować także inne, subtelniejsze formy, które równie silnie wpływają na zaufanie i więź między małżonkami

Zdrada fizyczna polega na nawiązaniu intymnych relacji z kimś spoza małżeństwa. Przyczyną takiego postępowania może być brak szacunku lub miłości do drugiej osoby, chęć urozmaicenia codzienności czy szukanie wsparcia emocjonalnego. Bez względu na powód, zdrada fizyczna zwykle wywołuje w małżeństwie ogromne napięcie, a jej odkrycie może prowadzić do nieodwracalnych konsekwencji.

Zdrada emocjonalna jest bardziej subtelna, ale równie destrukcyjna. Polega na nawiązywaniu głębokich więzi z kimś innym, choć niekoniecznie związanych z kontaktem fizycznym. Przykłady zdrady emocjonalnej to flirtowanie, wysyłanie seksualnych wiadomości, spotkania w tajemnicy czy przyjmowanie prezentów od osób trzecich. Takie zachowania mogą prowadzić do niepokoju, zazdrości i lęku u partnera, osłabiając tym samym fundamenty małżeństwa.

Innym rodzajem zdrady jest tzw. zdrada lojalnościowa, która obejmuje takie działania, jak podejmowanie ważnych decyzji bez konsultacji z partnerem czy zatajanie prawdy o swoich nieuczciwych działaniach. Choć może wydawać się mniej drastyczna niż zdrada fizyczna czy emocjonalna, zdrada lojalnościowa również powoduje erozję zaufania między małżonkami.

Wszystkie te formy zdrady mogą prowadzić do poważnych kryzysów w małżeństwie. Zdrada fizyczna i emocjonalna często bywa uznawana za podstawę do orzeczenia rozwodu z winy jednej ze stron. W przypadku zdrady lojalnościowej decyzja o winie zależy od konkretnej sytuacji, ale również może być przyczyną rozwodu.

Każda para jest inna, a to, co dla jednych jest nie do przyjęcia, dla innych może być zrozumiałe. W związku z tym warto rozmawiać o granicach, które są dla nas istotne i pilnować, aby nie były one lekceważone.

Przemoc

Przemoc w związkach partnerskich to zło, które nierzadko pozostaje niewidoczne dla otoczenia. Dotyczy zarówno przemocy fizycznej, psychicznej, jak i ekonomicznej, a jej konsekwencje mogą być długotrwałe i tragiczne.

Przemoc fizyczna to jedna z najbardziej oczywistych i brutalnych form agresji. Obejmuje ona różne działania, takie jak bicie, szarpanie, zmuszanie do seksu czy zastraszanie. Polskie prawo uznaje przemoc fizyczną za jednoznaczny powód do wszczęcia procesu rozwodowego z orzeczeniem o winie. Ofiary przemocy fizycznej narażone są na doraźne i długotrwałe skutki, takie jak obrażenia, traumę emocjonalną, a nawet śmierć. Przemoc taka łamie podstawowe prawa człowieka i narusza zasady zdrowego związku.

Przemoc psychiczna, choć niewidoczna, może być równie destrukcyjna. Przejawia się w postaci zastraszania, znęcania się, kontrolowania, izolowania, wyśmiewania, szkalowania i krytykowania partnera. W jej przypadku groźne słowa czy upokarzające gesty mają na celu skrzywdzenie drugiej osoby. Ofiary przemocy psychicznej często borykają się z długotrwałymi konsekwencjami, takimi jak depresja, lęki czy inne zaburzenia psychiczne. Tak jak w przypadku przemocy fizycznej, przemoc psychiczna stanowi podstawę do rozwodu z orzeczeniem o winie.

Wykorzystywanie finansowe to kolejna, równie niebezpieczna forma przemocy. Obejmuje kontrolowanie finansów partnera, wymuszanie pieniędzy oraz nieudzielanie dostępu do wspólnego konta bankowego. W rezultacie ofiary tego rodzaju przemocy mogą znaleźć się w skrajnie trudnej sytuacji materialnej.

Przemoc seksualna jest jednym z najbardziej drastycznych przejawów przemocy w związkach. Obejmuje ona wymuszanie seksu, zmuszanie do wykonywania czynności seksualnych, których partner nie chce wykonywać, a także zmuszanie do oglądania materiałów pornograficznych. Warto zdać sobie sprawę, że przemoc seksualna jest nielegalna i może stanowić podstawę do rozwodu z orzeczeniem o winie. Ofiarą takiej przemocy może być zarówno dorosła osoba, jak i dziecko.

Inną formą przemocy w związku jest zmuszanie do poddania się zabiegom medycznym. Może przybierać różne formy, takie jak zastraszanie, wyśmiewanie się z partnera, czy też stosowanie różnych technik perswazji. Zmuszanie do takich działań jest równie nieakceptowalne, jak przemoc seksualna.

Ograniczanie wolności partnera to kolejny rodzaj przemocy, który może wystąpić w związku. Polega na takich działaniach, jak zakaz podróżowania, zakaz wychodzenia z domu czy zakaz spotykania się z przyjaciółmi. Warto zauważyć, że tego rodzaju przemoc może również stanowić przesłankę do orzeczenia o winie małżonka w postępowaniu rozwodowym.

Nie można też zapominać o wykorzystywaniu dzieci do manipulacji, które jest równie szkodliwą formą przemocy. Obejmuje ona nakłanianie dzieci do zachowań, które w konsekwencji wpływają emocjonalnie na współmałżonka. Takie działania mogą mieć dalekosiężne skutki dla dobra dziecka, powodując trwałe blizny emocjonalne i psychiczne

W sytuacji, gdy występuje przemoc w związku, istotne jest zgłoszenie tego faktu odpowiednim służbom, takim jak policja czy instytucje pomocy ofiarom przemocy. Dokumentowanie przypadków przemocy może pomóc w procesie rozwodowym i stanowić dowód na winę jednej ze stron.

Warto również szukać wsparcia u rodziny, przyjaciół czy organizacji, które pomagają ofiarom przemocy domowej. W tak trudnym okresie życia wsparcie emocjonalne i praktyczne może być nieocenione. W niektórych przypadkach, gdy istnieje uzasadnione zagrożenie dla ofiary lub jej dzieci, sąd może orzec tymczasowe aresztowanie sprawcy przemocy, co daje ofierze czas na zorganizowanie swojego życia.

Uzależnienie

Częstym powodem rozpadu związku małżeńskiego i uznania winy jednej ze stron są uzależnienia. Choć zazwyczaj myślimy o nadużywaniu alkoholu, narkotyków czy leków psychoaktywnych, pojęcie uzależnienia jest znacznie szersze.

Alkoholizm, narkomania czy lekomania mają wpływ na każdy aspekt życia małżonków. Substancje te mogą powodować agresję, gwałtowne zmiany zachowań, przekształcenia osobowości oraz zaniedbywanie obowiązków rodzinnych. Utrata kontroli nad spożywaniem alkoholu czy zażywaniem substancji psychoaktywnych może doprowadzić do zerwania więzi i zaufania między małżonkami, a w efekcie do rozpadu małżeństwa.

Nie mniej destrukcyjne są uzależnienia od hazardu czy zakupów. Zarówno jedno, jak i drugie może negatywnie wpływać na małżeństwo i rodzinę. Utrata kontroli nad hazardem czy nieumiejętność zarządzania wydatkami może prowadzić do poważnych problemów finansowych i stresu, który wpływa na relacje między małżonkami

Wiele par boryka się również z problemem seksoholizmu, który w wielu przypadkach może być traktowany jako uzależnienie. Brak kontroli nad nadpobudliwością seksualną często prowadzi do zdrad pozamałżeńskich lub wykorzystywania seksualnego, co może być przyczyną rozpadu związku.

Niekiedy zdarza się, że ludzie uzależniają się od pracy. Osoby, które doświadczają tego rodzaju problemu, są tak pochłonięte zarabianiem pieniędzy, że nie zauważają potrzeb swoich małżonków i dzieci. Spędzanie wielu godzin dziennie w pracy może zatracić więź małżeńską i prowadzić do oziębłości w związku.

Coraz częstszym problemem stają się uzależnienia od mediów społecznościowych czy gier komputerowych. Utrata kontroli nad czasem spędzanym przed komputerem, telewizorem czy telefonem może doprowadzić do złego zarządzania czasem i finansami, a także do niewłaściwych wyborów życiowych. W rezultacie może dojść do rozpadu małżeństwa.

Uzależnienia mają zdecydowanie szeroki wpływ na życie małżeństw, niezależnie od ich rodzaju. Ważne jest, abyśmy byli świadomi tych problemów i dążyli do ich rozwiązania. W przypadku uzależnień warto szukać wsparcia u specjalistów, takich jak terapeuci, lekarze czy psycholodzy. Pomoc bliskich oraz uczestnictwo w grupach wsparcia może również okazać się nieocenione.

Jakkolwiek uzależnienia mają ogromny wpływ na życie małżeństw i często są przyczyną rozpadu związku z orzeczeniem o winie.

Zaniedbywanie rodziny i porzucenie rodziny

Niewystarczające poświęcanie czasu i uwagi członkom rodziny może być również powodem do rozwodu z orzeczeniem o winie.

Małżonkowie powinni traktować siebie wzajemnie z szacunkiem i uwagą, dzieląc się swoim czasem i uwagą z innymi członkami rodziny. Niestety, w niektórych przypadkach jeden z małżonków może zaniedbywać swoje obowiązki i poświęcać więcej czasu na pracę lub inne czynności, niż na bycie z członkami rodziny. Jeśli jeden z małżonków nie poświęca wystarczającej uwagi w domu, drugi małżonek może uznać to za zaniedbywanie rodziny i złożyć pozew o rozwód z orzeczeniem o winie.

Niewystarczające wsparcie emocjonalne i finansowe dla domowników może być powodem do rozwodu z orzeczeniem o winie. Małżonkowie powinni wzajemnie wspierać się w trudnych sytuacjach oraz zaspokajać potrzeby finansowe rodziny.  Podobnie jak utrzymywanie niskich standardów wzajemnego szacunku i godności, jest to przejawem zaniedbywania. 

Stworzenie środowiska, w którym członkowie rodziny czują się niekochani także świadczy o zaniedbywaniu. Małżonkowie powinni tworzyć atmosferę miłości i szacunku w domu i okazywać członkom rodziny uczucie bezpieczeństwa i akceptacji.

I co nie mniej ważne, jeżeli małżonek opuścił dom rodzinny, a drugi małżonek nie wie, dokąd się udał i gdzie przebywa, to niepodważalny powód do rozwodu z orzeczeniem o winie. Jest to bowiem forma porzucenia, która może być podstawą do rozwodu z orzeczeniem o winie.

Niewystarczające poświęcanie czasu i uwagi członkom rodziny, brak wsparcia emocjonalnego i finansowego, utrzymywanie niskich standardów wzajemnego szacunku i godności, ignorowanie problemów rodzinnych i unikanie ich rozwiązywania, używanie alkoholu lub narkotyków, przemoc fizyczna lub psychiczna wobec członków rodziny i ogólnie rzecz biorą stworzenie środowiska, w którym członkowie rodziny czują się niekochani, mogą być podstawą do rozwodu z orzeczeniem o winie. 

Alimenty na małżonka a orzeczenie o winie

Największą i często jedyną korzyścią rozwiązania małżeństwa z orzeczeniem winy jest prawo do bezterminowego otrzymywania od strony przegranej alimentów na zaspokojenie potrzeb.

Pamiętaj, że tylko wtedy alimenty mogą zostać przyznane, jeśli strona niewinna udowodni, że na skutek rozwodu będzie cierpieć niedostatek.

W ustalaniu obowiązku alimentacyjnego na małżonka zasady podobne w przypadku rozwodu z orzekaniem o winie, jak i bez orzekania o winie. Różnica w ocenie sytuacji jest subtelna. Aby otrzymać alimenty bez orzekania winy, powód musi udowodnić, iż na skutek rozwodu będzie cierpiał niedostatek. W przypadku orzeczenia wyłącznej winy jednego z małżonków do uzyskania alimentów wystarczy wykazać pogorszenie sytuacji materialnej na skutek rozwodu.

W sytuacji orzeczenia o winie alimenty zasądzane są bezterminowo, bez orzekania o winie na okres lat 5. W obu przypadkach obowiązek alimentacyjny ciąży tylko do czasu zawarcia nowego związku małżeńskiego, lub poprawy sytuacji materialnej uprawnionego.

W sytuacji winy obopólnej roszczenie alimentacyjne należy się każdej ze stron, która udowodni, że w konsekwencji rozwodu sytuacja finansowa uległa pogorszeniu.

W związku z powyższym, jeśli po rozwodzie powód nie będzie cierpiał niedostatku, ani jego sytuacja finansowa ani ulegnie pogorszeniu, warto by rozważyć rozwód bez orzekania o winie. W takim przypadku sąd nie będzie orzekał o winie żadnego z małżonków i rozwód będzie możliwy bez konieczności prowadzenia długotrwałego i kosztownego postępowania.

Dzieci a rozwód z orzekaniem o winie

Rozwód z orzekaniem o winie może mieć negatywny wpływ na dzieci, ponieważ znacznie częściej bywają one świadkami oskarżeń i kłótni między rodzicami. Co gorsza, może to rzutować na kreowanie niekorzystnego wizerunku rodziców, przez co istnieje prawdopodobieństwo, iż zaburzy się w relacji niezbędne poczucie autorytetu.

Orzeczenie o winie nie ma większego znaczenia przy ustalaniu praw rodzicielskich. Faktem jest, iż destrukcyjny wpływ na dziecko mają uzależnienia, z którymi rodzic sobie nie radzi, czy to alkoholizm, czy hazard, czy choćby uzależnienie od mediów społecznościowych. Także stosowana przemoc w rodzinie stanowi zagrożenie dla rozwoju i bezpieczeństwa dziecka.

Jednakże bez względu na to, czy małżonkowie żądają ustalenia winy sąd zawsze kieruje się dobrem dziecka i zapewnia wszelkie procedury mające na celu jego ochronę przed ewentualną krzywdą i zabezpieczenie istniejących więzi. Z tego też powodu, jeśli istnieje podstawa prawna, nie jest konieczne orzekanie o winie, aby pozbawić praw rodzicielskich rodzica, który wpływa na dziecko destrukcyjnie i nie jest w stanie mu zagwarantować stabilnego i bezpiecznego rozwoju i wychowania. Sąd rozsądza o prawach rodzicielskich niezależnie od orzekania o winie w ten sam sposób. Decydująca bywa często opinia specjalistów z OZSS, czy też przeprowadzana wizja lokalna.

O wszystkich kwestiach dotyczących dzieci w procesie rozwodowym można przeczytać w artykule: ROZWÓD A DZIECI

Świadek w rozwodzie - prawa i obowiązki

Rozwód z orzekaniem o winie często wiąże się z koniecznością przesłuchania świadków. 

Art. 261 §1 Kodeksu postępowania cywilnego stanowi, że świadkowie mogą być przesłuchiwani w celu wyjaśnienia okoliczności istotnych dla sprawy i co do zasady nie mają prawa odmówić złożenia zeznań, chyba że są wstępnymi (rodzicami), zstępnymi (dziećmi) i rodzeństwem, a także powinowatymi w tej samej linii lub stopniu, czy też przysposobionymi członkami rodziny.

 Sąd może ukarać świadka karą grzywny za nieusprawiedliwione niestawiennictwo. Świadek, który nie zgadza się z karą, może napisać zażalenie w terminie 7 dni od dnia otrzymania postanowienia o ukaraniu. Jeżeli pomimo ukarania grzywną świadek nadal nie zgłasza się na wezwania sądu może zostać doprowadzony przez policję.

Świadek, który stawił się na rozprawę rozwodową, ma prawo żądać zwrotu wydatków koniecznych, które są związane z jego osobistym stawiennictwem w sądzie, tj. zwrot kosztów podróży a także wynagrodzenia za utratę zarobku.

Świadek powinien złożyć pisemnie wniosek w terminie nie później niż w ciągu 3 dni po rozprawie. Wniosek jest rozpoznawany na podstawie załączonych dokumentów i jego wynikiem jest wydane postanowienie, od którego przysługuje zażalenie w terminie 7 dni, od otrzymania postanowienia.

Koszty stawiennictwa świadka w sądzie poniesie ta strona, która orzeczeniem sądu zostanie uznana za winną rozpadowi małżeństwa, lub ta, która wnioskowała o jego przesłuchanie - jeśli będzie orzeczenie o wspólnej winie małżonków.

Przesłuchanie świadków może być czasochłonne i stresujące dla wszystkich stron. Może również mieć to destrukcyjny wpływ na relacje uczestników procesu i ich otoczenie.

Koszty rozwodu z orzekaniem o winie

Podejmując decyzję o rozwodzie z orzekaniem winy trzeba się liczyć się z tym, iż jest to proces kosztowny. Koszt procesu rozwodowego to nie tylko opłata za złożenie pozwu w kwocie 600 zł. To także opłaty za wykonane badania i opinie biegłych, powołanych do sprawy.stawiennictwo świadków, jak również koszty zastępstwa procesowego, czyli obecności na sprawie prawnika. 

Należy pamiętać, że zgodnie z ogólną zasadą procesu cywilnego, strona przegrywająca proces obciążona jest wszystkimi kosztami procesowymi, jeśli nie wykaże, że nie jest się w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.

Jeśli dojdzie do częstej sytuacji, w której sąd orzeknie o winie obopólnej, wówczas kosztami procesowymi małżonkowie obciążeni są po połowie, a każdy pokrywa koszt wezwanych przez siebie świadków i swojego prawnika.

Warto przemyśleć

Rozwód z orzekaniem o winie może wywołać wiele negatywnych emocji, zwłaszcza jeśli małżonkowie nie są zgodni co do winy. Może to prowadzić do długiego i kosztownego procesu sądowego i przeciągać się w czasie. 

Pamiętaj również, że rozstrzygnięcia procesu rozwodowego z orzekaniem o winie zależą od tego, jakie dowody zostały przedstawione w procesie. Sąd może orzec, że jeden z małżonków jest całkowicie winny rozpadowi małżeństwa, lub że oboje z małżonków są winni. 

A tak po ludzku trzeba przemyśleć, czy jest to konieczne i jakie korzyści odniesie się mając na papierze dowód swojej niewinności, czy też krzywdy. Rozwód to w większości bardzo trudne emocjonalnie przeżycie. 

Warto rozważyć, czy zależy nam na publicznym praniu brudów, wyjawianiu największych i najcięższych tajemnic małżeńskich, wyciąganiu tych najbardziej ukrytych trupów z szafy i to przed składem sędziowskim, którego - przykro to stwierdzić ale -  czyjeś brudy nie interesują. 

Jeśli tylko sąd zauważa w opinii sądu sensowne kontrargumenty po stronie przeciwnej, to często uznaje winę obopólną, a to małżonkowie wychodzą z procesu upokorzeni, poranieni i z pustym portfelem. 

Przy tym wszystkim mogą ucierpieć na tym dzieci, będące świadkami nieprzyjemnych sytuacji w domu rodzinnym. Mogą odsunąć się przyjaciele, którzy nie chcą opowiadać się po żadnej ze stron i wolą trzymać się z dala od procesu, bo dla nikogo nie jest to sprawa przyjemna.

Dlatego zanim podejmie się decyzje, czy się rozwieźć z orzeczeniem winy czy bez, warto przemyśleć wszystkie korzyści i ewentualne straty.

Rozwód jest trudną decyzją, często najtrudniejszą w życiu, ale w niektórych przypadkach może być jedynym rozwiązaniem. Jeśli zdecydujesz się na rozwód z orzekaniem o winie, należy mieć na względzie odpowiednie procedury, aby chronić swoje prawa i interesy. Aby to zrobić, musisz złożyć pozew rozwodowy. Jednym ze sposobów na ułatwienie tego procesu jest skorzystanie z kreatora pozwu rozwodowego, który ułatwi stworzenie tego dokumentu.

 Kreator pozwu rozwodowego może pomóc Ci wybrać odpowiednie sądy, dokonać wszelkich wymaganych prawnych czynności i złożyć prawidłowy pozew, aby osiągnąć swoje roszczenia. Kreator pozwu rozwodowego zapewni Ci również możliwość skontaktowania się z prawnikiem w celu uzyskania doradztwa prawnego. 

Niezależnie od tego, jak trudna jest ta sytuacja, skorzystanie z kreatora pozwu rozwodowego pomoże Ci zredukować stres związany z złożeniem pozwu rozwodowego i zapewnić, że wszystkie potrzebne informacje zostaną wypełnione poprawnie.