Przebieg badania OZSS - testy, pytania, wnioski

Tajemnicza poczekalnia

Przygoda z OZSS (Opiniodawczym Zespołem Specjalistów Sądowych) rozpoczyna się w poczekalni, która została specjalnie zaprojektowana tak, aby badanie zostało przeprowadzone skutecznie.

Pozornie nic nieznaczące elementy wykończenia wnętrza, oraz czasem irytujące zachowania specjalistów, mają istotny wpływ na przebieg badania. Pomieszczenie zostało przygotowane tak, aby rodzice wraz z dziećmi mogli spotkać się w neutralnej przestrzeni i miały możliwość interakcji.

Na początku rodzice poproszeni są o wypełnienie krótkiego formularza, w którym wyrażają zgodę na dobrowolne poddanie się testom do badania więzi rodzinnych. Mimo iż zadanie to zajmuje nie więcej niż kilka minut, uczestnicy są pozostawieni na niepokojąco długi czas, oczekując, aż rozpocznie się badanie. I tu — UWAGA — badanie już trwa.

W poczekalni znajdują się kamery, bądź lustro weneckie, za pomocą których specjaliści obserwują uczestników badania, ich wzajemne interakcje i relacje, kontakt z dziećmi, sposoby rozwiązywania problemów w sytuacjach stresowych, mechanizmy obronne, a także wzajemne nastawienie.

Pokój z zepsutymi zabawkami

Po pewnym czasie oczekiwania, które często zdaje się trwać wiecznie, prowadzący badanie (psycholog i pedagog) wreszcie pojawiają się i zapraszają wszystkich do pokoju z zabawkami. Pokój ten nie jest zbyt dobrze wyposażony w zabawki, wiele z nich jest uszkodzonych, na przykład brakuje kostki do planszówki, gry są często wybrakowane i naprawdę ciężko jest znaleźć dziecku jakieś zajęcie przez 6-7 godzin, bo tyle potrafi trwać badanie.

Zastanów się, jak spędzisz czas z dziećmi. Weź ze sobą gry planszowe, zabawki, czasopisma dla dzieci, książki, czy też cokolwiek innego, co w konstruktywny sposób zajmie im czas. Weź także jedzenie i picie dla dzieci i dla siebie. Często zabrania się korzystania z telefonów, zatem warto wyposażyć się w zegarek. Przyda się także coś do pisania.

W pomieszczeniu, w którym będziecie przebywać, będziecie obserwowani. Następuje krótkie wprowadzenie, a potem dowiesz się, co będzie się działo. Przez te kilka godzin pobytu w placówce będziecie uczestniczyć w wywiadach i badaniach psychologicznych.

Badania, badania, badania

Na początku prowadzący dostarczą do wypełnienia testy do badania więzi rodzinnych. Ważne jest, że mówią, że rozwiązanie testów nie jest najważniejsze i nie ma ograniczenia czasowego. Możesz potraktować to dosłownie i skorzystać z okazji, aby spędzić czas aktywnie z dziećmi. Testy i tak zdążysz wypełnić później, wymagają one sporo czasu i skupienia.

Test I

Pierwszy test to test niedokończonych zdań. Dostajesz dwie strony A4 z około 30-40 niekompletnymi zdaniami, których musisz dopełnić. Przykładowe zdania brzmią tak:

• Nienawidzę, gdy...
• Większość kobiet...
• Wszyscy mężczyźni...
• Jestem szczęśliwy, gdy...
• Lubię...

Test II

Drugi test to test "CUIDA" na 5 stron A4, zawierający 175 stwierdzeń. Musisz wybrać jedną odpowiedź spośród czterech możliwych: "zdecydowanie się nie zgadzam", "raczej się nie zgadzam", "raczej się zgadzam", "zdecydowanie się zgadzam". Koncentrujesz się na stwierdzeniach, które często zawierają przeczenia lub podwójne przeczenia.

Są także pytania kontrolne, które są oczywistymi stwierdzeniami. Jednym z nich jest stwierdzenie "Nigdy nie widziałem żadnego samochodu". W tej sytuacji odpowiedzią jest przeczenie "zdecydowanie się nie zgadzam". Czasami to może być mylące, ponieważ odpowiadasz przeczeniem na przeczenie oczywistej rzeczy.

Test III

Trzeci test badania więzi rodzinnych to test postaw rodzicielskich według Mieczysława Plopy. Kwestionariusz ten opracowany został w wersji dla ojców i matek ten. Składa się on z 50 stwierdzeń na dwóch stronach A4, dotyczących postaw rodzicielskich, z którymi jako rodzic zgadzasz się lub nie zgadzasz.

Na przykład, jedno ze stwierdzeń brzmi: "Cały czas z niepokojem myślę o moim dziecku, gdy nie wiem, gdzie jest". Odpowiadasz na to stwierdzenie, czy jest ono prawdziwe, raczej prawdziwe, raczej nieprawdziwe czy zdecydowanie nieprawdziwe.

Na podstawie odpowiedzi określana jest twoja postawa rodzicielska w stosunku do dziecka, na przykład postawa akceptacji-odrzucenia, nadmiernie wymagająca, autonomii, niekonsekwentna lub nadmiernie ochraniająca.

Indywidualne rozmowy, IRYTUJĄCE PYTANIA

Dalszym etapem badania są indywidualne rozmowy z każdym dzieci oddzielnie. Badanie takie trwa kilkadziesiąt minut każde. Z rodzicami rozmowa trwa często znacząco dłużej, choć nie ma reguły. Na opinię nie ma wpływu, jak długo trwa badanie. Wszystko zależy, jak szczegółowych odpowiedzi udzielają rodzice.

Indywidualna rozmowa ma na celu weryfikację reakcji na sytuacje stresowe, a także zidentyfikowanie istniejących mechanizmów obronnych. Sam przebieg tego spotkania jest formą badania, ponieważ każde twoje zachowanie będzie poddane analizie. Możesz odczuwać dyskomfort, irytację, bądź czuć się niepewnie.

W trakcie rozmowy specjaliści mogą zadawać pytania na temat czegoś, co doskonale rozumieją i drążyć wokół tego lub atakować cię. Część pytań bywa nieprecyzyjna lub zadana w sposób irytujący. Jest to element badania.

Wywiad

Na pewno będą pytania dotyczące przyczyn i powodów rozstania. A także takie, które określą twoją osobistą sytuację życiową: dotyczące wszelkich spraw sądowych, twojej pracy, oceny sytuacji materialnej, alimentów i warunków mieszkaniowych.

Metody wychowawcze

Podczas rozmowy z rodzicami zadawane są także pytania odnośnie potencjalnych trudnych sytuacji z dziećmi i jak sobie z nimi poradzić. Po udzieleniu odpowiedzi, prowadzący zadają pytanie: "A co gdyby takie rozwiązanie nie zadziałało?". Bywa, że to pytanie pada kilkukrotnie. Oczekuje się podania kilku rozwiązań. Pytania zależą od wieku dziecka.

Na przykład: Co bym zrobił:

• Gdyby dziecko nie chciało myć zębów?
• Gdyby nie chciało odrabiać lekcji?
• Gdyby wulgarnie odzywało się do mojej nowej partnerki/partnera?
• Gdyby nie wróciło po szkole do domu i poszło do kolegi, nie odbierając telefonu?
• Gdyby zaczęło palić papierosy?

Rozwój dziecka

Padają pytania o rozwijanie umiejętności indywidualnych i talentów dziecka, o wizję jego przyszłości, jak również odnośnie codziennego waszego życia, wiedzy dziecka na temat istniejącej pomiędzy wami sytuacji, formy zakomunikowania dzieciom faktu rozstania teraz, ale i podanie powodów rozstania w przyszłości.

Autorefleksja

Pod koniec indywidualnej rozmowy ze mną padają pytania o sam przebieg badania: co byś zmienił w trakcie jego trwania, jeśli chodzi o swoją osobę, czy coś cię zaskoczyło, na co zwracałeś uwagę w trakcie badania. Dobrze jest wykazać spostrzegawczość i troskę o dzieci, ich emocje, reakcje i zdrowie.

Test na refleks

Na koniec pada seria szybkich szczegółowych pytań. Oto niektóre z nich, choć lista może być dłuższa:

• Czy ciąża przebiegła prawidłowo?
• Czy były komplikacje przy porodzie?
• Kiedy dziecko przestało korzystać z pieluch?
• Kiedy zaczęło chodzić samodzielnie?
• Czy chodziły do żłobka i od kiedy?
• Czy były jakieś problemy w żłobku?
• Kiedy poszły do przedszkola?
• Czy były jakieś problemy w przedszkolu?
• Czy były kiedyś w szpitalu i z jakiego powodu?
• Czy były u specjalistów lekarzy, kiedy, jakich i z jakiego powodu?
• Czy były u psychologa lub psychiatry?

Jak przebiega badanie dzieci?

Przygotowanie i zebranie dokumentacji:

Jak już zostało powyżej wspomniane, rodzice powinni przygotować się na badanie, zabierając jedzenie i picie dla dziecka ze względu na długotrwały charakter badania.

Ważne jest również dostarczenie wszystkich istotnych dokumentów dotyczących rozwoju dziecka, takich jak książeczka zdrowia, opinie ze szkoły czy przedszkola, oraz informacje o ewentualnych schorzeniach dziecka z kart medycznych. Te dokumenty są niezbędne dla oceny rozwoju psychofizycznego dziecka i jego aktualnej sytuacji.

Metody badania w zależności od wieku dziecka:

Badanie dzieci różni się w zależności od ich wieku. Dla niemowląt skupia się głównie na obserwacji interakcji z rodzicami, natomiast dla starszych dzieci, włączając w to dzieci przedszkolne, badanie ma formę zabawy.

Podczas zabawy, dzieci mogą wyrażać swoje emocje i rozumienie świata rodzinnego, co pozwala na ocenę ich rozwoju poznawczo-emocjonalnego i społecznego. W przypadku starszych dzieci wykorzystywane są bardziej standaryzowane metody, w tym różne testy, dostosowane do wieku dziecka.

Obserwacja i ocena zachowania: Biegli obserwują zachowanie dziecka podczas badania, zwracając uwagę na takie aspekty jak napięcie, styl więzi, a także wiedzę dziecka na temat powodu swojego pobytu w ośrodku.

Szczególną uwagę zwraca się na ewentualne sygnały manipulacji ze strony rodziców, które mogą być widoczne w zachowaniu dziecka, jego wypowiedziach, czy niezgodnościach z dokumentacją.

Ważne jest, aby ocena była kompleksowa i uwzględniała całość dostępnych informacji, co pozwala na wiarygodną ocenę sytuacji dziecka i jego relacji z rodzicami.

Odpowiedzi na pytania, jak się to dokładnie odbywa i czy można dziecko przygotować w jakiś sposób do badania, aby uzyskać korzystny dla siebie rezultat, znajdziesz w podlinkowanym artykule.

Opinia

Opinia na podstawie wyniku testów do badania więzi rodzinnych, powinna być opracowana w ciągu trzech tygodni i przekazana sądowi. Sąd może, ale nie musi, przesłać kopię tej opinii tobie. Możesz dowiedzieć się z Biura Obsługi Klienta, że opinia została dostarczona, zwrócić się do sądu o dostęp do akt i przeczytać opinię w bibliotece sądowej.

Jeśli się nie zgadzasz z opinią, przeczytaj, jak napisać zarzuty do opinii OZSS.

Masz pytania?

Coś wydało Ci się niezrozumiałe? Masz więcej pytań? Potrzebujesz porady bazującej na Twoim konkretnym przypadku? Napisz do nas, a uzyskasz profesjonalną pomoc i odpowiedź na wszelkie pytania.